نشست خبری چهارمین همایش ملی خیر ماندگار برگزار شد
به گزارش دبیرخانه چهارمین همایش ملی خیر ماندگار، نشست خبری چهارمین همایش ملی خیر ماندگار سه‌شنبه ۱۵ آذرماه با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد شرفخانی، رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه، دکتر محمدصالح طیب‌نیا، رئیس چهارمین همایش ملی خیر ماندگار و حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی دیانی، مدیرعامل بنیاد خیریه آلاء برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجت‌‌‌الاسلام شرفخانی، رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه طی سخنانی اظهار کرد: امروز ضرورت دارد تا سازمان اوقاف به منظور توسعه امور خیر در کنار مؤسسات مختلف، پژوهش و تحقیق را در دستور کار قرار دهد و برمبنای آن راهبری خوبی در عرصه امر خیر در کشور داشته باشد. برهمین اساس یکی از اقداماتی که طی سال‌های گذشته و با همت بنیاد آلاء مدنظر قرار گرفته، برگزاری همایش‌های علمی و پژوهشی درباره امور خیر است. در سلسله‌همایش‌های ملی خیر ماندگار، پیشینه و آینده امور خیر در ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و به همین جهت سازمان اوقاف از این همایش‌ها حمایت می‌کند.
نقش موقوفات و خیریه‌ها در تاریخ ایران
وی ادامه داد: پیشینه امر خیر در کشور به انفاق، احسان و خود موضوع وقف بازمی‌گردد. بخش قابل توجهی از پیشرفت علمی کشور مدیون امر وقف است. تعداد زیادی از کتابخانه‌ها، دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه موقوفه هستند. همچنین معماری اسلامی ـ ایرانی و بخش قابل توجهی از توسعه شهری و توسعه روستایی و ایجاد شهرسازی برمبنای موقوفات شکل گرفته است.
رئیس مرکز امور خیریه سازمان اوقاف بیان کرد: امروز تعداد هزار و ۱۲۷ بیمارستان، مرکز درمانی و مرکز بهداشت در کشور موقوفه بوده و یا دارای ساختار خیریه هستتد. یعنی بخش قابل توجهی از امر سلامت و درمان را امر خیر عهده‌دار شده است. امروز شاهد آن هستیم که موقوفات قابل توجهی برای امر سرپرستی و کمک به نیازمندان و فقرا در کشور وجود دارد. حدود چهار هزار موقوفه برای پشتیبانی از ایتام طراحی شده است. در کشوری زندگی می‌کنیم که حتی برای امر خانواده و تحکیم آن نیز موقوفات زیادی ایجاد شده است. همچنین، برای رفع اختلاف خانواده‌ها نیز موقوفاتی وجود دارد. حتی در امر تسهیل ازدواج نیز موقوفاتی وجود دارد.
حجت‌‌‌الاسلام شرفخانی تصریح کرد: ساختار موقوفات و خیریه‌ها مردمی است، لذا این ضرورت نیز وجود دارد که مجموعه‌های حاکمیتی و دولتی در کشور صرفاً به تسهیل‌گری و حمایت از این مؤسسات بپردازیم. یکی از مجموعه‌هایی که می‌تواند از از توسعه امور خیر حمایت کند، سازمان اوقاف و امور خیریه است. به این منظور، باید راهبردی را طراحی کنیم که نیاز به کار علمی و جمعی دارد.
وی افزود: یکی از روش‌های این امر نیز برگزاری همایش‌های علمی است که طی سال‌های گذشته شکل گرفته است. امسال نیز شاهد برگزاری چهارمین همایش ملی خیر ماندگار هستیم که به بررسی پیشینه و آینده موضوع وقف می‌پردازد. امیدوارم بتوانیم از ظرفیت وقف و امور خیریه استفاده کنیم تا بتوانیم راهبردهای جدیدی برای این امر داشته باشیم.
تلاش برای اثربخشی منابع خیریه در جامعه
در ادامه این نشست، دکتر محمدصالح طیب‌نیا، رئیس چهارمین همایش ملی خیر ماندگار نیز در سخنانی اظهار کرد: سال ۹۴ در بنیاد آلاء ایده‌ای تحت عنوان خیر ماندگار شکل گرفت و مبنای آن نیز با این سؤال اساسی ایجاد شد که چرا با وجود پیشینه وقف و حجم زیاد مشارکت مردم در امر خیر، اثربخشی منابع خیریه در جامعه به خوبی رخ نمی‌دهد. پس از یک سال بحث و گفت‌و‌گو در این زمینه، ایده خیر ماندگار شکل گرفت که در راستای اجرای آن نیز بیش از ۱۰۰ پروژه تعریف شد.
وی افزود: همچنین، چهار هدف اصلی نیز ذیل این طرح درنظر گرفته شد که اولین هدف آن تولید دانش امر خیر در ایران بود. دومین هدف طرح خیر ماندگار تربیت نیروی انسانی متخصص برای خیریه‌ها بود. اصلاح نظام مدیریت و حکمرانی امر خیر و ترویج و فرهنگ‌سازی امر خیر در ایران نیز سومین و چهارمین هدف طرح خیر ماندگار را تشکیل می‌دادند.
برگزاری 55 نشست تخصصی درباره موضوعات خیر
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: به مسئله وقف هم در فقه و هم در بین علما بسیار پرداخته شده است و طی تحقیقات ما مشخص شد که بیش از شش هزار جلد کتاب در حوزه وقف نگاشته شده است؛ اما با این حال، حوزه نیکوکاری دانش نو و جدیدی است و تقریباً کار جدی در این زمینه شکل نگرفته است.
دکتر طیب‌نیا اضافه کرد: تاکنون موضوع امر خیر برای مراکز اصلی تولید علم در کشور اعم از دانشگاه و حوزه خیلی قابل توجه نبوده است و بنیاد آلاء به صورت جدی در این عرصه ورود کرد که تا به امروز نیز تعداد ۵۵ نشست تخصصی در دانشگاه‌های مختلف برگزار کرده است.
رئیس پژوهشکده آلاء بیان کرد: همچنین مجوز پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه نیز توسط پژوهشکده آلاء اخذ شده است و شماره اول آن نیز طی سال جاری منتشر خواهد شد. یک مجله ترویجی ویژه امر خیر نیز از سوی بنیاد آلاء با عنوان «آوای خیر ماندگار» راه‌اندازی شده که تاکنون نیز چندین شماره از آن منتشر شده است. همچنین، انجمن علمی مطالعات وقف و امور خیر ایران را نیز در وزارت علوم به ثبت رساندیم که افتتاحیه آن نیز طی ماه‌های آتی برگزار می‌شود. حمایت از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری نیز از دیگر برنامه‌های پژوهشکده آلاء است.
تاریخچه همایش‌های ملی خیر ماندگار
وی در ادامه گفت: بنیاد خیریه آلاء و پژوهشکده آلاء در راستای اهداف خود، سلسله‌همایش‌های ملی خیر ماندگار را برنامه‌ریزی کردند. اولین همایش ملی خیر ماندگار با موضوع «مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران» در سال ۹۵ در تهران برگزار شد که ۸۸ مقاله در آن پذیرش نهایی شد و ۴۵۰ نفر از محققان نیز در آن شرکت کردند. در دوره دوم این همایش نیز که با موضوع تخصصی‌تر یعنی تمرکز بر چالش‌های نیکوکاری برگزار شد، تعداد ۸۷ مقاله ارائه شد و ۸۳۷ نفر نیز در آن شرکت کردند.
رئیس چهارمین همایش ملی خیر ماندگار بیان کرد: سومین همایش ملی خیر ماندگار با موضوع «مطالعه و ارزیابی نظام حکمرانی امور خیر در ایران» در سال ۹۹ به صورت مجازی برگزار شد که تجربه موفقی بود. در این همایش ۵۶ مقاله تخصصی پذیرفته شد و تعداد ۱۵۰۰ نفر کاربر یکتا در آن شرکت کردند. تمام همایش‌های گذشته با مشارکت سازمان اوقاف برگزار شد و در این زمینه نسبت به ترویج تولید دانش امر خیر در کشور اقدام شد. امسال نیز چهارمین همایش ملی خیر ماندگار با موضوع «ظرفیت‌ها و کارکردهای نیکوکاری و وقف در پیشرفت ایران» برگزار می‌شود. بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و الگوی ایرانی ـ اسلامی پیشرفت مبنای برگزاری این همایش است.
جزئیاتی از چهارمین همایش ملی خیر ماندگار
وی با اشاره به جزئیات چهارمین همایش ملی خیر ماندگار اظهار کرد: زمان پذیزش مقالات همایش روز ۱۴ دی‌ماه سال جاری است که البته معمولاً این زمان به مدت یک ماه تمدید می‌شود. زمان برگزاری همایش نیز در دهه دوم اسفندماه در تهران خواهد بود. کل همایش طی دو روز برگزار می‌شود. روز اول به مراسم افتتاحیه همایش که با حضور مسئولان کشوری برگزار خواهد شد، اختصاص دارد و روز دوم همایش نیز روز ویژه پنل‌های هفت‌گانه همایش است. تجربه برگزاری دوره گذشته همایش نشان داد که می‌توان از ظرفیت‌های فضای مجازی دراین زمینه به خوبی استفاده کرد.
رئیس چهارمین همایش ملی خیر ماندگار اظهار کرد: در این همایش به دنبال اجرای بخش جانبی هستیم تا چنانچه بتوانیم منابع مورد نظر را تأمین کنیم، نمایشگاهی از دستاوردهای خیریه‌ها را با رویکرد توسعه ایران برگزار کنیم. همچنین، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای فعالان عرصه امور خیر را نیز در دستور کار دبیرخانه همایش قرار داده‌ایم. علاقه‌مندان برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه و بارگذاری مقالات خود می‌توانند به پایگاه اطلاع‌رسانی همایش به نشانی conf.ala.org.ir مراجعه کنند.
تولید ثروت در اسلام مذمت نشده است
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی دیانی، مدیرعامل بنیاد خیریه راهبردی آلاء نیز در سخنانی بیان کرد: بنیاد خیریه راهبری آلاء در عرصه‌های مختلفی فعالیت‌های نیکوکارانه داشته است و می‌کوشیم این فرهنگ را نهادینه کنیم که تولید ثروت و کار و تلاش در جامعه، به نفع عموم مردم انجام پذیرد. در اسلام تولید ثروت مذمت نشده است، تولید ثروت به جهت اشتغال‌آفرینی، عزت‌آوری، خدمتگذاری به جامعه و مردم و نیز خدمتگزاری به راه حق و اهل بیت(ع) و ترویج اسلام کاملاً مقبول است.
وی افزود: جامعه نمی‌تواند فقط نظاره‌گر باشد تا مسئولان برای آن‌ها خوشبختی بسازند، جامعه‌ای پویاست که مردم در آن، میدان‌دار امر خیر باشند. به این جهت در بنیاد آلاء به این نتیجه رسیدیم که به جای اینکه فقط یک خیّر باشیم، به امر خیر، خیّران و خیریه‌ها کمک کنیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین دیانی بیان کرد: بنیاد خیریه آلاء به کمک دانشگاه اصفهان، پژوهشکده آلاء را تأسیس کرد تا به فعالیت‌های دانش‌بنیان در عرصه امور خیریه بپردازد. به دنبال این اقدام، نیاز به برگزاری همایش‌های سالیانه در زمینه امور خیر احساس شد و بنابراین برگزاری همایش ملی خیر ماندگار به کمک مراکز مختلف به ویژه سازمان اوقاف در دستور کار قرار گرفت.
لزوم همکاری دولت، بخش خصوصی و خیریه‌ها
مدیرعامل بنیاد خیریه راهبری آلاء تصریح کرد: برگزاری این همایش به توفیق الهی آثار فراوانی در جامعه داشته است. امیدواریم در آینده نیز دستاوردهای بیشتری در این زمینه داشته باشیم و در این همایش زمینه‌ای فراهم شود تا بین دولت و بخش خصوصی و نیز مؤسسات خیریه ارتباط تأثیرگذاری فراهم شود تا بتوانیم چالش‌های امر خیر را پیدا کرده و راه‌حل‌های آن را نیز مشخص کنیم.
وی افزود: باید خیریه‌ها را تشویق و کمک کنیم تا به شکل دانش‌بنیان فعالیت کنند و گفتمان خوبی بین پژوهشگران امر خیر ایجاد شود. همچنین با برگزاری این همایش‌ها باید بتوانیم نسبت به سیاستگذاران حوزه عمومی و اجتماعی نیز جلب توجه داشته باشیم تا در سیاستگذاری‌های خود بیش از پیش به نقش امر خیر در جامعه توجه کنند.
گفتنی است خبرنگارانی از رسانه‌های تراز اول کشور همچون ایرنا، ایسنا، مهر، تسنیم، ایکنا، دانشجو، برنا، شبستان و ... این نشست را پوشش دادند.